Mazda 3 Skyactiv-X เฮือกสุดท้ายของเครื่องยนต์สันดาป แต่ถ้ามาก็ไม่ใช่คู่แข่งของ Honda Civic Turbo?

Mazda 3 (มาสด้า 3) เจเนอเรชั่นที่ 4 ถูกเปิดตัวและวางจำหน่ายในปี 2019 มีความโดดเด่นในเรื่องรูปลักษณ์ภายนอกและการตกแต่งภายในที่หายใจรดต้นคอแบรนด์ Premium จากยุโรปต่าง ๆ กวาดรางวัลทั่วโลก แต่กลับไม่ประสบความสำเร็จในด้านยอดขายเนื่องจากถูกคู่แข่งทั้งค่ายอื่นและเพื่อนร่วมค่ายกินส่วนแบ่งไปเสียหมด

เราสามารถให้เหตุผลต่าง ๆ ได้มากมายว่าทำไมจึงเป็นเช่นนั้น ไม่ว่าจะด้วยความไม่มั่นใจในแบรนด์ หรือด้วยรูปลักษณ์ที่เฉี่ยวเกินกว่าวัยทำงานจะให้ความสำคัญ หรือประสิทธิภาพพละกำลังของเครื่องยนต์ที่สู้คู่แข่งไม่ได้ หรืออาจจะแค่ภายในที่รู้สึกว่าเล็กเกินไปสำหรับการใช้งานของคนไทย แต่สิ่งเหล่านี้ก็เป็นเพียงข้อคิดเห็น

บางครั้ง เหตุผลสำคัญก็อาจจะเป็นเพียงแค่พละกำลังที่สู้คู่แข่งไม่ได้ แม้ว่ารูปลักษณ์จะสปอร์ต แต่เครื่องยนต์ Skyactiv-G ก็ถูกยกมาจากตัวก่อนหน้าและไม่ได้ฟังดูโดดเด่น มีระบบวาล์วแปรผันคู่ พร้อมระบบ ไอ-สต๊อป ให้กำลังสูงสุด 165 แรงม้า ที่ 6,000 รอบ/นาที แรงบิดสูงสุด 213 นิวตันเมตร ที่ 4,000 รอบ/นาที ส่งกำลังผ่านเกียร์อัตโนมัติ 6 จังหวะ แม้จะไม่ได้เลวร้ายเลย แต่ก็อาจจะสู้คู่แข่งไม่ได้อีกต่อไป

แน่นอนถ้าว่าปัญหาอยู่ที่จุดนี้จริง การแก้ไขก็ไม่ได้ยากเลย เพราะในตลาดโลก Mazda ก็มีเครื่องยนต์ถึง 2 แบบที่จะช่วยเสริมพละกำลังให้กับรถ Mazda 3 ได้ แบบหนึ่งคือ 2.5 Turbo ซึ่งยังคงมีเฉพาะในตลาดพวงมาลัยซ้ายและคงไม่มาจำหน่ายในไทยอย่างแน่นอน

เครื่องยนต์ในแบบที่สอง คือประเด็นที่เราจะพูดถึงกันในวันนี้ นั่นคือเครื่องยนต์ Skyactiv-X อันเป็นเครื่องที่ Mazda กล่าวว่าจะเป็นอนาคตของเครื่องยนต์สันดาป เชื้อเพลิงเบนซิน และหลายคนบอกว่ามันอาจจะเป็นเฮือกสุดท้ายของการพัฒนาเครื่องยนต์ประเภทนี้ด้วย นี่จึงเป็นเทคโนโลยีที่มีความสำคัญมากกับผู้คนสายน้ำมันที่ยังรักและหลงใหลในการจุดระเบิดอยู่

แต่ถ้าผมบอกว่า ถ้าหาก Mazda นำเครื่อง Skyactiv-X เข้ามาจำหน่ายในไทยจริง ผมไม่คิดว่าเครื่องยนต์ Skyactiv-X จะทำให้ Mazda 3 เป็นคู่ฟัดคู่เหวี่ยงกับรถเจ้าถนนอย่าง Honda Civic Turbo (ฮอนด้า ซีวิค เทอร์โบ) ได้ ท่านจะแปลกใจไหมครับ? ในบทความนี้ผมจะให้เหตุผลว่าทำไม

เครื่องยนต์ Skyactiv-X คืออะไร?

ขอเท้าความสักเล็กน้อย สำหรับคนที่อาจจะยังไม่ได้ศึกษาเกี่ยวกับเครื่องยนต์แบบใหม่นี้

เครื่องยนต์สันดาปบนโลก สามารถแบ่งออกได้เป็น 2 ชนิดใหญ่ ๆ ด้วยกัน นั่นคือ เครื่องที่ใช้เชื้อเพลิงเบนซิน และเชื้อเพลิงดีเซล ทั้งสองรูปแบบนี้มีการทำงานที่แตกต่างกัน อธิบายอย่างรวบรัดได้ว่า เครื่องยนต์เบนซิน ทำงานโดยใช้หัวเทียนเป็นตัวจุดระเบิดให้เกิดการหมุน ในขณะที่เครื่องยนต์ดีเซล ใช้แรงอัดในการจุดระเบิดเชื้อเพลิง

เครื่องยนต์เบนซินทำงานได้เรียบกว่า สะอาดกกว่า และหมุนรอบได้มากกว่า แต่เครื่องยนต์ดีเซลมีประสิทธิภาพสูงกว่า ประหยัดน้ำมันกว่า

มีความพยายามที่จะนำเอาข้อดีของเครื่องยนต์ทั้งสองชนิดมารวมกันในรูปแบบของเครื่องยนต์ Homogenous Charge Compressed Ignition (HCCI) ซึ่งใช้ระบบวาล์วแปรผัน ทำให้เครื่องยนต์สามารถจุดระเบิดได้ทั้งแบบใช้หัวเทียน และไม่ใช้หัวเทียน

นั่นคือทฤษฎีที่เครื่องยนต์ Skyactiv-X นำมาเป็นพื้นฐานในการพัฒนาสิ่งที่เรียกว่า SPCCI หรือ Spark Controlled Compression Ignition เครื่องยนต์แบบนี้ยังคงมีหัวเทียนอยู่เพื่อให้ในบางจังหวะที่การจุดระเบิดด้วยกำลังอัดนั้นไม่สามารถทำได้เพราะกำลังอัดไม่เพียงพอ การเปลี่ยนผ่านจากเครื่องยนต์แบบ Spark Ignition เป็น Compression Ignition จึงทำได้อย่างราบลื่นมากขึ้น อีกทั้งเมื่อเร่งรอบสูงมาก เครื่องยนต์ก็จะใช้หัวเทียนในการจุดระเบิดแบบเครื่องเบนซินเต็มตัว

ผลลัพธ์ที่ได้ Mazda เคลมว่า นี่คือเครื่องยนต์ที่มีประสิทธิภาพสูงแบบดีเซล แต่เดินเรียบและตอบสนองไว รวมถึงปล่อยมลพิษน้อยแบบเครื่องเบนซิน โดยที่ไม่ต้องใช้เทอร์โบชาร์จเจอร์ซึ่งอาจส่งผลเสียในด้านอื่นตามมา

ฟังดูเหมือนว่าอนาคตมาถึงแล้ว ติดปัญหาอะไร?

ปัญหาหลัก ๆ ของเครื่องยนต์ Skyactiv-X ซึ่งได้ถูกวางจำหน่ายในตลาดโลกนับตั้งแต่เปิดตัว Mazda 3 รุ่นปัจจุบัน มีอยู่สองเรื่องด้วยกัน

ประเด็นแรกคือ ความสลับซับซ้อนของเครื่องยนต์นี้ ถ้าหากในส่วนก่อนหน้า คำอธิบายนั้นฟังดูยาก ละเอียดและวุ่นวาย นั่นเป็นเพราะเครื่องยนต์นี้มีทฤษฎีในการทำงานที่ซับซ้อน และผลที่ตามมาคือการที่เครื่องยนต์นี้ต้องเพิ่มอุปกรณ์ส่วนต่าง ๆ ทั้งปั้มลม ระบบวาล์วแปรผัน และระบบควบคุม ECU เพิ่มเติมเสียจนเครื่องยนต์ Downsizing Turbo ที่กำลังเป็นที่นิยมก็ดูเรียบง่ายไม่ซับซ้อนไปเลย

อีกประเด็นคือ เครื่องยนต์ Skyactiv-X นี้ ละเอียดอ่อนต่อคุณภาพของเชื้อเพลิงพอสมควร และนี่เป็นเหตุผลที่ในหลายตลาดยังไม่ได้รับเครื่องยนต์ Skyactiv-X ไปใช้กัน

เครื่องยนต์ Skyactiv-X เป็นเทคโนโลยีใหม่ที่ไม่เหมือนใคร และถ้าหากจะมีบริษัทไหนคิดค้นที่จะทำ Mazda ก็คงเป็นคำตอบแรก ๆ อย่างแน่นอน แต่ Mazda เอง ผู้ซึ่งมีประสบการณ์กับเครื่องยนต์แหวกแนวมามาก ก็คงเข้าใจถึงข้อกังวลของผู้ใช้งาน และตั้งใจทดสอบและพัฒนาให้มั่นใจก่อนที่จะนำมาใช้ทั่วโลก

แล้วมันดีจริงหรือเปล่า?

นี่เป็นอีกประเด็นที่ทำให้ผู้เขียนตัดสินใจที่เขียนบทความนี้ขึ้นมา

เครื่องยนต์ Skyactiv-X ที่ถูกใช้กับ Mazda 3 ตลาดโลกนี้ เป็นเครื่องยนต์ชนิด SPCCI พ่วงกับระบบ Mild Hybrid มอเตอร์ไฟฟ้า 24 โวลต์ หลักการทำงานเหมือนกับระบบ KERS (Kinetic Energy Recovery System) ที่ช่วยดึงเอาพลังงานจากการเบรคมาปั่นมอเตอร์ไฟฟ้าในรถแข่งฟอร์มูล่า 1 Mazda 3 Skyactiv-X มีกำลังอยู่ที่ 187 แรงม้า และมีแรงบิด 240 นิวตันเมตร

ถ้าหากพิจารณาในด้านพละกำลังแล้ว Mazda 3 Skyactiv-X ก็มีแรงม้าไม่ได้สูงไปกว่ารถ Compact เครื่องยนต์ Turbo ที่มีความสลับซับซ้อนน้อยกว่ามากอย่างรถยนต์ขาซิ่งประจำชาติ Honda Civic Turbo ที่มีแรงม้าจากโรงงาน 173 แรงม้า แต่ทำตัวเลขออกมาได้ดีเกินกว่าที่แรงม้าจะบ่งบอก อีกทั้งยังสามารถนำไปปรับแต่งให้มีพละกำลังมากกว่าเดิมได้เป็นเท่าตัว ในขณะที่เครื่องยนต์ Skyactiv-X จะแทบไม่สามารถทำอะไรเพิ่มเติมได้เลย

แน่นอนว่าถ้าความคาดหวังของท่านอยู่ที่ความแรงแล้วนั้น Mazda 3 Skyactiv-X ก็อาจจะไม่ตอบโจทย์ขนาดนั้น

แต่บางที Mazda ก็ไม่ได้ตั้งเป้าหมายไว้แบบนั้นอยู่แล้ว?

เฮือกสุดท้ายของเครื่องยนต์สันดาป เป็นหนทางสู่อนาคตที่ดีกว่า

เราต้องไม่ลืมว่า Mazda เคลมตัวเลขแรงม้า 187 แรงม้านี้ พร้อมกับอัตราสิ้นเปลืองเชื้อเพลิงที่ 5.2ลิตร/100 กิโลเมตร ทดสอบผ่านมาตรฐานของ NEDC ใน Mazda 3 Skyactiv-X รุ่นเกียร์อัตโนมัติ 4 ประตู ซึ่งอยู่ในระดับใกล้เคียงกับรถดีเซล และยิ่งไปกว่านั้น Mazda ยังได้เคลมอีกว่า ในการทดสอบที่รอบต่ำ เช่นในกรณีรถติด เครื่องยนต์ชนิดนี้ใช้น้ำมันน้อยกว่าเครื่องยนต์ Skyactiv-G ถึง 50%

แน่นอนว่ากระแสทั่วโลกกำลังเปลี่ยนสู่ยุคของรถยนต์ไฟฟ้าอย่างเต็มตัว แม้แต่ Mazda เอง ก็ได้เปิดตัวรถยนต์พลังงานไฟฟ้า MX-30 ไปแล้วก่อนหน้านี้ ซึ่งแสดงให้เห็นถึงอนาคตที่ชัดเจนเป็นอย่างมาก

แต่ไม่ใช่ทุกคนที่จะพร้อมใช้รถยนต์ไฟฟ้าในทันที ความจำเป็นของคนเราไม่เหมือนกัน

Mazda Skyactiv-X เป็นเหมือนกับเครื่องมือเปลี่ยนผ่านสู่ยุคสมัย เป็นที่แน่นอนแล้วว่าเครื่องยนต์สันดาปคงมีอายุอีกไม่นาน แต่มันก็ยังไม่หมดอายุขัยในตอนนี้ และจนกว่าภาครัฐจะแบนการจำหน่ายรถยนต์สันดาปอย่างสิ้นเชิง ซึ่งหลายประเทศตั้งไว้ในปี 2030 แต่ก็มีข้อกังขาอยู่ การพัฒนาเครื่องยนต์สันดาปก็ไม่อาจหยุดนิ่งได้

สิ่งที่ Mazda ทำ จึงไม่ใช่เพียงแค่การต่อสู้กับคู่แข่งในตลาด

เครื่องยนต์ Skyactiv-X นี้ ไม่ได้คิดจะเป็นคู่แข่งกับ Civic Turbo อยู่แล้ว

คู่แข่งที่แท้จริงของมันคือกาลเวลา

สรุป

เรายังไม่รู้ว่า Mazda จะนำเอาเครื่อง Skyactiv-X มาใส่ใน Mazda ที่ขายในประเทศไทยเมื่อไหร่ พวกเขาประกาศว่าเครื่องยนต์สันดาปทุกตัวจะกลายเป็น Skyactiv-X ในปี 2025 แต่ถ้าเครื่องยนต์ชนิดนี้มาก่อน ก็จะเป็นเรื่องที่ดี

ถ้าจะมีปัญหาอะไร ก็คงจะหนีไม่พ้นความไม่มั่นใจในการดูแล บำรุงรักษา การนำเทคโนโลยีใหม่เข้ามาใช้ก็คงเกิดคำถามในประเด็นนี้ ซึ่งถ้าได้ประโยชน์ในด้านประสิทธิภาพและความเป็นผู้นำนวัตกรรม ก็อาจจะคุ้มค่า แต่ Skyactiv-X ไม่ใช่สิ่งที่มีประโยชน์บนหน้ากระดาษ การใช้งานจริงต่างหากที่เป็นข้อดีของเครื่องยนต์ประเภทใหม่นี้

ซึ่งในตลาดรถยนต์ นี่เป็นสิ่งที่ขายให้ผู้ซื้อเชื่อมั่นได้ยาก ยากกว่าตัวเลขแรงม้า อัตราเร่ง รูปลักษณ์ความสวยงาม อุปกรณ์อ็อปชั่นต่าง ๆ มาก

ทาง Mazda เองก็คงกำลังพิจารณาเรื่องเหล่านี้อย่างละเอียดถี่ถ้วนละครับ