หากนับปี 2563 เป็นปีแห่งการแข่งขันและต่อสู้อย่างรุนแรงสำหรับแวดวงอุตสาหกรรมยานยนต์ไทย ต้องถือว่าเป็นอีกทีที่วัดขีดความสามารถในการต่อสู้ของผู้ประกอบการทุกราย ที่มีทั้งทำได้ดี ทำได้ปานกลางและหลายรายก็ถือว่าทำได้ค่อนข้างต่ำกว่ามาตรฐาน ทั้งด้านยอดขายและการทำงาน
ไม่ใช่แค่ผู้ผลิตรถยนต์ รถจักรยานยนต์ หรือผู้ผลิตชิ้นส่วนที่ต้องปรับตัวเพื่อเอาตัวรอดให้ได้ในช่วงที่ผ่านมา แต่บรรดาผู้ที่เกี่ยวข้องทั้งหมดในอุตสาหกรรมยานยนต์ต่างก็ต้องปรบมือให้กับตัวเองที่สามารถเอาตัวรอดผ่านสถานการณ์อันหนักหน่วงในปีนี้มาได้ เรียกว่าเป็นปีแห่งการพิสูจน์พละกำลังที่แท้จริง
AutoFun Thailand ก็ถือกำเนิดขึ้นในช่วงกลางปีที่ผ่านมาเช่นกัน และอยู่ในยุค 'เกิดทัน' สำหรับเรื่องราวหลาย ๆ เรื่องที่เกิดขึ้นและจะกลายเป็นหน้าหนึ่งของประวัติศาสตร์ในแวดวงอุตสาหกรรมยานยนต์ไทย ซึ่งเราจะพาย้อนมาดูกันว่า เกิดเหตุการณ์อะไรที่น่าสนใจขึ้นบ้างในช่วงที่ผ่านมาของปี มาติดตามชมกัน
การถอนตัวของเชฟโรเลต ประเทศไทย
ข่าวช็อคกันตั้งแต่ต้นปี คงหนีไม่พ้นการประกาศถอนตัวของเจนเนอรัล มอเตอร์ส จากประเทศไทยอย่างเป็นทางการ ซึ่งเป็นไปตามแผนการถอนตัวออกจากภูมิภาคอาเซียนของบริษัทแม่ ที่ต้องการไปมุ่งเน้นในพื้นที่ที่ตัวเองสามารถเดินหน้าทำกำไรได้อย่างเต็มที่
ไม่ใช่แค่ประเทศไทยที่เดียว แต่ก่อนหน้านี้ พวกเขาได้ถอนตัวจากอินโดนีเซียและอินเดียมาแล้ว และรูปแบบก็เหมือนกันคือการขายโรงงาน ปิดสายการผลิต และเดินหน้าให้บริการลูกค้าอย่างต่อเนื่องเพียงอย่างเดียว เรียกว่าเป็นฟอร์แมตเดียวกันทั้งหมดก็ไม่ผิด
การจากไปของจีเอ็มในครั้งนี้ได้สร้างบาดแผลขนาดใหญ่ให้กับแบรนด์ระดับไม่น่าจะกลับมาได้อีกแล้วในอนาคต กับการหักราคาจำหน่ายรถใหม่ลงอย่างรุนแรงแบบไม่แคร์ผู้บริโภค ขณะเดียวกันก็เป็นการเปิดตลาดให้แบรนด์ใหม่ที่จดจ้องประเทศไทยมานานแสนนาน
การก้าวเข้ามาของเกรท วอลล์ มอเตอร์
ถ้าบอกว่า GWM หรือ เกรท วอลล์ มอเตอร์ คือผู้เล่นหน้าใหม่ในแวดวงยานยนต์ไทย ก็เป็นเรื่องที่ถูกต้อง แต่หากบอกว่าพวกเขานั้นจดจ้องประเทศไทยมานานแสนนานก็ไม่ผิด เพราะค่ายรถแดนมังกรรายนี้ เคยเปิดบูธแสดงรถยนต์ในมอเตอร์ เอ็กซ์โปมาก่อน
การนำรถเอสยูวียอดนิยมและรถยนต์ไฟฟ้าเข้ามาจัดแสดงในช่วงที่ตลาดยังไม่ได้ให้ความสำคัญมาก น่าจะถือเป็นการอ่านเกมที่เฉียบคมของค่ายนี้ และการประกาศเดินหน้าซื้อกิจการทุกอย่างจากเชฟโรเลต ก็ย่อมแสดงให้เห็นว่าพวกเขานั้นใหญ่โตแบบไม่ธรรมดา
ในปีหน้า จะเป็นปีที่เราน่าจะได้เห็นตัวสินค้าของค่ายนี้อย่างเป็นทางการเสียที ไม่ว่าจะเป็น Haval H6 (ฮาวาล เอช6) หรือรถรุ่นอื่น ๆ มากมาย โดยรายละเอียดของบริษัทที่ซุ่มเงียบมาเป็นปี จะถูกเปิดเผยกันในช่วงปลายเดือนมกราคม 2564 รอติดตามชมกันได้เลย
โควิดส่งผลกระทบปิดโรงงานเป็นแถบ
ไม่ใช่ว่าโรงงานผลิตรถยนต์ในประเทศไทยจะไม่เคยปิดสายการผลิตมาก่อนจากสถานการณ์ที่ส่งผลกระทบมากมาย หากย้อนกลับไปในช่วงไม่กี่ปีก่อนหน้านี้ ช่วงที่เกิดน้ำท่วมใหญ่ โรงงานหลายแห่งที่อยู่ในโซนปริมณฑล ก็ปิดโรงงานหนีน้ำท่วมกันไปเป็นแถบ
ผลกระทบจากการแพร่ระบาดของโคโรน่าไวรัสในช่วงตั้งแต่เดือนกุมภาพันธ์ที่ผ่านมา ทำให้ผู้ประกอบการเกือบทุกรายต้องจัดการเรื่องสายการผลิตเพื่อรองรับปริมาณความต้องการของรถยนต์ที่ลดลง แต่ก็ไม่มีใครคาดว่าโรงงานจะต้องหยุดสายการผลิตมาก่อน
จนกระทั่งเริ่มมีข่าวการติดเชื้อโควิด-19 ของพนักงานในสายการผลิตในหลายโรงงาน ส่งผลให้โรงงานหลายแห่งต้องปิดสายการผลิตชั่วคราว เพื่อปิดล้างและทำความสะอาด ก่อนกลับมาเปิดสายการผลิตต่อ แม้จะไม่นาน แต่ก็ถือเป็นปรากฏการณ์ที่น่าสนใจเหมือนกัน
มอเตอร์โชว์วิถีใหม่ที่แสนจะซับซ้อน
หลังจากที่ทั่วโลกประกาศหยุด เลื่อน ชะลอการจัดงานแสดงรถยนต์เกือบทุกแห่ง งานบางกอก อินเตอร์เนชั่นแนล มอเตอร์โชว์ น่าจะได้รับการบันทึกประวัติศาสตร์ในฐานะงานแสดงรถยนต์งานแรกที่จัดอย่างเต็มรูปแบบในยุคของการแพร่ระบาดของโคโรน่าไวรัส
ไม่ใช่ว่าการจัดงานนี้จะเรียบง่าย เพราะกว่าจะได้จัดงานก็ต้องเลื่อนกันถึง 3 ครั้ง จนเวลาแทบจะไปทับกับการจัดงานอีกที่หนึ่ง จนมีดราม่าบาง ๆ ระหว่างผู้จัดออกมาให้ล่ำลือกันมากมาย ก่อนที่เดอะ โชว์ มัสต์ โกออน เดินหน้าจัดงานกันได้แบบหงอยเหงาประมาณหนึ่ง
เพราะนอกจากจะเจอมาตรการเว้นระยะห่างทางสังคม การตรวจเข้มอย่างไม่เคยเจอมาก่อน การสแกนแอพพลิเคชั่นไทยชนะละเอียดยิบ ที่อาจจะก่อความรำคาญให้บ้าง แต่ก็ถือเป็นมาตรฐานใหม่ของการจัดงาน ที่หลาย ๆ ค่ายยึดเป็นแม่แบบในการจัดงานถึงปัจจุบัน
นโยบายรถแลกแจกแถมที่สุดแป๊ก
ถ้าถามว่าอะไรคือสิ่งที่น่าขำที่สุดที่เกิดขึ้นกับนโยบายภาครัฐ ก็คงหนีไม่พ้นนโยบายที่รัฐบาลมีความคิดที่จะกระตุ้นยอดขายอุตสาหกรรมยานยนต์ในช่วงท้ายปี ด้วยมาตรการทางภาษี การลดหย่อนภาษี ที่เรียกว่าออกนโยบายมาไม่นาน ก็โดนกระแสตีกลับไม่เป็นท่า
เพราะนโยบายระแลกแจกแถมนั้นดูเหมือนเป็นนโยบายขาด ๆ เกิน ๆ ที่ไม่มีความชัดเจน จะลดหย่อนอย่างไร จะต้องเอารถอะไรมาแลก แลกกับรถอะไร และที่สำคัญคือ นโยบายดันออกมาในช่วงที่ตลาดรถยนต์กำลังฟื้นตัว กลายเป็นไปฉุดการตัดสินใจของลูกค้าซะงั้น
งานนี้ก็เลยโดยสอนเกมจากทั้งผู้หลักผู้ใหญ่ในวงการและค่ายรถหลายราย ทำเอาค่ายรถที่ออกตัวล้อฟรีสนับสนุนก็แอบเขินอายไปด้วย จริง ๆ นโยบายดีนะครับ สนับสนุนการเทรดรถเก่าแลกรถใหม่ แต่มันไม่ควรใช้นโยบายภาษีและควรดูที่ทางเวล่ำเวลามากกว่านี้อีกนิด
การเปิดตัวรถยนต์แบบออนไลน์หลายรุ่น
เทรนด์ของตลาดโลกในรอบปีที่ผ่านมาก็คือการเปิดตัวรถยนต์แบบออนไลน์ และในประเทศไทยก็ไม่อาจที่จะหนีรอดเทรนด์นี้ไปได้ ทำให้รถยนต์หลากหลายรุ่นในประเทศไทย ต้องหันมาเปิดตัวกันแบบผ่านสื่อกันมากขึ้น เพื่อลดการแออัดของบรรดาสื่อมวลชน
ทำให้ในปีที่ผ่านมา ได้เป็นช่วงเวลาแห่งความท้าทายของค่ายรถและสื่อมวลชนในการทำงานกันอย่างคึกคัก อะไรที่ไม่เคยทำกันมาก่อนก็ได้ทำกันตอนนี้ ผู้บริหารเองก็คงเหงา ๆ ที่ต้องพูดจาออกสื่อแบบไม่มีบรรยากาศคึกคัก เหมือนเตะฟุตบอลในสนามไร้ผู้ชม
อย่างไรก็ตาม สถานการณ์ดังกล่าวเริ่มคลี่คลายกันในไตรมาสสุดท้ายของปีนี้ ทำให้เริ่มเห็นการจัดงานเปิดตัวรถยนต์รูปแบบปกติมาบ้าง แต่หลาย ๆ ค่ายก็เริ่มติดใจกับการจัดงานแบบออนไลน์ไปเสียแล้ว งานนี้ต้องมาดูว่าปีหน้าฟ้าใหม่ จะจัดการเรื่องพวกนี้อย่างไรดี
ยอดขายรถยนต์แลนด์สไลด์และการฟื้นคืนชีพ
การประเมินตัวเลขยอดจำหน่ายรถยนต์ในประเทศไทยปีนี้ หากให้เปรียบเทียบให้เห็นภาพชัด ๆ ก็คือการวิ่งเทรล ที่จุดเริ่มต้นอยู่บนยอดเขา แล้วปล่อยตัววิ่งลงไปในหุบเขา ก่อนที่ตอนจบจะมาลุ้นกันว่าขึ้นจากเขามาได้สูงสุดแค่ไหนก็แค่นั้น ถือว่าพอใจที่สุดแล้ว
จากการประเมินภาพรวมตลาดที่ประมาณ 1 ล้านคัน หดตัวลงเล็กน้อยจากปี 2562 ที่ผ่านมา ผ่านเดือนมกราคมและกุมภาพันธ์มาแบบประคองตัว จากนั้นก็เป็นช่วงเวลาของการลงเหวที่ตัวเลขประเมินต่ำลงเรื่อย ๆ จนลงไปต่ำสุดที่ระดับเหลือแค่ 6 แสนคันก็เก่งแล้ว
ผลปรากฎว่าคนไทยไม่ยอมแพ้ ช่วยกันเข็นอุตสาหกรรมยานยนต์กลับมาอีกรอบ ด้วยความจำเป็นในการใช้งานในช่วงเว้นระยะทางสังคมหรือการต้องหางานทำเพราะตกงานจากโควิด-19 ก็ตาม แต่ก็ทำให้ตลาดน่าจะกลับมาที่ระดับเเกือบ 8 แสนคันได้ในท้ายที่สุด
การให้บริการรูปแบบใหม่ของค่ายรถรับมือนิว นอร์มอล
ไม่ใช่แค่เรื่องการเปิดตัวสินค้าใหม่ หรือยอดขาย ที่มีการเปลี่ยนแปลงไปอย่างมากในปีนี้ อีกสิ่งที่เราเริ่มเห็นการเปลี่ยนแปลงที่ชัดเจน ก็คือรูปแบบการให้บริการของค่ายรถที่เปลี่ยนไปจากเดิม เพื่อเติมเต็มช่องว่างของการให้บริการที่ขาดหายไปในช่วงเวลาที่เกิดขึ้นนี้
นอกเหนือจากการปรับมาให้บริการออนไลน์มากขึ้น เพื่อให้ลูกค้าสามารถใช้บริการได้อย่างต่อเนื่อง มีค่ายรถหลายรายเปิดให้บริการรับชมรถผ่านระบบออนไลน์ มีบริการทดลองรถแบบส่งถึงที่หมาย และการให้บริการจองรถยนต์ผ่านระบบออนไลน์ที่ง่ายดายมากขึ้น
ในแง่ของการให้บริการที่โชว์รูมก็เปลี่ยนแปลงไปเช่นกัน โดยเฉพาะการลดการสัมผัสระหว่างผู้ให้บริการและผู้ใช้บริการ เช่น การนำรถเข้าเช็คระยะแบบที่ลูกค้าและพนักงานไม่เจอหน้ากัน แต่ใช้ระบบและการจ่ายเงินแบบออนไลน์มาทดแทน ก็ถือว่าเท่ห์ไม่หยอกนะ
รถยนต์กึ่งไฟฟ้า-ไฟฟ้า กำลังมาหานะเธอ
ไม่อาจจะปฏิเสธได้ว่า รถยนต์กึ่งพลังงานไฟฟ้าทั้งรูปแบบของไฮบริดและปลั๊กอินไฮบริด รวมไปถึงรถยนต์พลังงานไฟฟ้า 100% กำลังเป็นทิศทางของการพัฒนายานยนต์ทั่วโลก รวมไปถึงในประเทศไทยก็เริ่มมีการเปิดตัวรถยนต์รุ่นใหม่ ๆ หลายรุ่นอย่างต่อเนื่องกันมา
แม้จะยังมีคำถามมากมายเกี่ยวกับเรื่องของการใช้งานจริงและความพร้อมในการใช้งานทั้งหมด แต่ปริมาณของรถยนต์ที่ใช้พลังงานรูปแบบดังกล่าวในประเทศไทยก็เติบโตอย่างต่อเนื่อง ต้องขอขอบคุณอัตราภาษีพิเศษจากทางภาครัฐที่ทำให้ทุกค่ายลืมตาอ้าปากกันได้
แน่นอนว่าในปีหน้า จะต้องมีรถยนต์รุ่นใหม่ ๆ ที่ใช้พลังงานไฟฟ้าเข้ามาเปิดตัวในประเทศไทยมากขึ้นในหลายรูปแบบ ซึ่งก็จะเป็นทางเลือกที่ดีให้กับผู้บริโภคที่ต้องการทางเลือกที่หลากหลายกว่าเดิม และหากพร้อมแล้ว ก็ทำตัวเป็นผู้นำเทรนด์โลกยานยนต์กันได้เลย