บอกลาสิงห์ควันดำได้ Toyota และ Hino ญี่ปุ่นเตรียมใช้รถบรรทุกพลังงานไฟฟ้าไฮโดรเจน

Toyota และ Hino Trucks ได้เปิดแผนที่จะร่วมมือกับเครือข่ายร้านสะดวกซื้อทั่วประเทศญี่ปุ่นในการนำรถบรรทุกไฟฟ้าซึ่งสร้างพลังงานโดยใช้ไฮโดรเจนมาทดลองใช้จริง

นี่นับว่าเป็นเรื่องสำคัญอย่างยิ่งในวงการรถบรรทุก เนื่องจากแผนที่อนาคตรถยนต์พลังงานฟอซซิล เครื่องยนต์สันดาปกำลังถูกตั้งคำถามถึงอนาคต นั่นหมายความว่ารถยนต์เพื่อการพาณิชย์ก็จะถูกตั้งคำถามเช่นเดียวกัน

รถบรรทุกนั้นมีการใช้งานที่แตกต่างกับรถยนต์นั่งส่วนบุคคลทั่วไป ตามความเป็นจริงระยะทางนั้นไม่ใช่ประเด็นหลักเสียเท่าไหร่ แต่ทุกครั้งที่รถบรรทุกจำเป็นต้องจอดไม่ได้วิ่ง ก็จะเป็นสูญเสียรายได้ต่อผู้ประกอบการ นี่เป็นสาเหตุที่ทำให้รถบรรทุกพลังงานไฟฟ้าที่ต้องชาร์จแบตเตอร์รี่ยังคงดูเป็นแนวคิดที่ยังไกลความเป็นจริงไป จนกระทั่ง Volvo เปิดตัว FL/FE EV ในช่วงเดือนตุลาคมปี 2019

Hino ในเครือบริษัทของ Toyota จึงคิดว่าทางออกนั้นไม่เหมือนกับที่ Volvo วางเอาไว้ เพราะพวกเขากำลังวางแผนรถบรรทุกไฟฟ้าที่ใช้พลังงานไฮโดรเจนในการสร้างพลังงาน ซึ่งมีระยะเวลาในการเติมพลังงานที่สั้นกว่ามาก และมีความหนาแน่นของพลังงานที่มากกว่าการเก็บในเพียงแค่แบตเตอร์รี่

สมาคมพลังงานไฮโดรเจนญี่ปุ่น การวางแผนอนาคต

ก่อนที่จะเกิดข่าวการนำรถบรรทุกพลังงานไฮโดรเจนมาทดลองวิ่งจริง Toyota ก็ได้ประกาศถึงการเปิด Japan Hydrogen Association หรือ สมาคมพลังงานไฮโดรเจนแห่งประเทศญี่ปุ่น อันมีจุดประสงค์เพื่อที่จะขับเคลื่อนการนำพลังงานไฮโดรเจนมาใช้ในภาคขนส่ง

หน่วยงานนี้ก่อตั้งขึ้นมาเพื่อเป็นการร่วมมือระหว่างประเทศในการก่อสร้างเครือข่ายการผลิตและเผยแพร่พลังงานไฮโดรเจนทั่วโลก เพื่อเป็นการช่วยบรรเทาวิกฤติสิ่งแวดล้อม พลังงานไฮโดรเจนนั้นได้ชื่อว่าเป็นพลังงานแห่งอนาคตที่ดูมีความเป็นไปได้สูง และแน่นอนว่าบริษัทที่เป็นหัวหอกก็คงหนีไม่พ้นบริษัทที่กำลังวางแผนพัฒนารถยนต์ซึ่งใช้ Hydrogen Fuel Cell อย่าง Toyota

แน่นอนว่าการก่อตั้งสมาคมนี้ ทำเพื่อการตอบสนองแผนในการเปลี่ยนแปลงเข้าสู่สังคมคาร์บอนที่เป็นศูนย์ และเนื่องจากนานาประเทศเริ่มเผยแผนที่จะบังคับยกเลิกการจำหน่ายรถยนต์พลังงานฟอซซิลในอีก 10 กว่าปีหน้า

แม้จะดูไม่ใช่ประเด็นที่ยิ่งใหญ่มากนัก แต่เป็นที่ชัดเจนครับว่า การก่อตั้งสมาคมนี้ เป็นแผนที่จะนำพาไปสู่สิ่งที่ใกล้ตัวเรามากกว่าการเป็นหน่วยงานรัฐสัมพันธ์ทั่วไปอยู่…

ร้านสะดวกซื้อเป็นกลุ่มแรกที่จะได้ทดลองรถบรรทุกพลังงานไฮโดรเจน

ร้านสะดวกซื้อเป็นโครงข่ายของธุรกิจค้าขายที่กว้างขวาง มีสาขายังที่ต่าง ๆ ทั่วประเทศจำนวนมาก และแน่นอนว่าการถ่ายสินค้าย่อมต้องทำผ่านรถบรรทุก ซึ่งในปัจจุบันก็ใช้รถบรรทุกเชื้อเพลิงดีเซลทั่วไปกัน และเมื่อวันที่ 8 ธันวาคม Toyota Motor Corporation และ Hino Motors ได้เข้าร่วมความตกลงกับ Seven-Eleven Japan FamilyMart และ Lawson, Inc. ในการที่จะส่งรถบรรทุกพลังงานไฮโดรเจนให้ไปใช้ทดลองจริงในช่วงปี 2021

การส่งสินค้าด้วยรถบรรทุกเชื้อเพลิงดีเซลมีผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม ทั้งเชื้อเพลิงนั้นเป็นสิ่งที่มีจำกัด อีกทั้งยังมีประเด็นของการปล่อยมลพิษสู่สิ่งแวดล้อมในรูปแบบของ PM2.5 ที่คนไทยเองก็คุ้นเคยกันดี นานาประเทศมีความพยายามที่จะกรองเอามลพิษเหล่านี้ออกไป ด้วยข้อบังคับในการใช้ตัวกรองไอเสียต่าง ๆ ซึ่งได้ผลบ้าง ไม่ได้ผลบ้าง

รถบรรทุกพลังงานดีเซลมีข้อดีของประสิทธิภาพ ระยะทางที่วิ่งได้ไกล เมื่อรวมกับระยะเวลาที่ใช้ในการเติมเชื้อเพลิงอันสั้น ทำให้การเปลี่ยนไปสู่พลังงานรูปแบบอื่น ๆ ดูจะเป็นไปได้ยาก

Volvo เปิดตัวรถบรรทุกพลังงานไฟฟ้า FL/FE EV ออกมาเมื่อ 1 ปีก่อน และได้มีการทดลองวิ่งกันบ้างแล้ว แต่เมื่อการชาร์จไฟเต็ม 1 ครั้งยังต้องใช้เวลานานหลายชั่วโมง แม้จะมีระบบ Fast Charge ที่ใช้เวลาไม่ถึง 1 ชั่วโมง แต่ระยะเวลาก็ยังดูเหมือนจะไม่สั้นพอถ้าหากต้องหยุดรถทุก ๆ 3-4 ชั่วโมง ข้อจำกัดสำคัญนี้จึงทำให้รถบรรทุกไฟฟ้าระบบชาร์จยังไม่สามารถใช้จริงได้อย่างแพร่หลายนัก แน่นอนว่า มีหลายบริษัท เช่น Tesla ซึ่งกำลังพัฒนารถบรรทุกชาร์จไฟซึ่งวิ่งได้ระยะทางไกลออกมา อย่างไรก็ตาม ประเด็นปัญหาของรถบรรทุกไม่ได้อยู่ที่ระยะทางต่อ 1 ชาร์จเพียงอย่างเดียว แต่ยังอยู่ควบคู่กับระยะเวลาที่ใช้ชาร์จ 1 ครั้งนี้ด้วย

Toyota และ Hino จึงมีแผนพัฒนารถบรรทุกในรูปแบบที่แตกต่างออกไป โดยแผนของพวกเขาอยู่ที่การชาร์จด้วยระบบ Hydrogen Fuel Cell

เมื่อต้นปี 2020 Hino ได้เผยโฉม Hino Profia Heavy Duty Fuel Cell ซึ่งเป็นผลจากการพัฒนาที่เริ่มต้นจากปี 2003 เมื่อครั้ง Hino ได้ทดลองใช้รถเมล์พลังงานไฮโดรเจน Fuel Cell เป็นครั้งแรก ซึ่งข้อดีมีอยู่ที่ระยะทางที่วิ่งได้นั้น 600 กิโลเมตร และสามารถเติมไฮโดรเจนได้ในระยะเวลาที่ไม่ต่างกับรถพลังงานดีเซลมากนัก

มาวันนี้ รถบรรทุกเหล่านี้กำลังจะได้ทดลองจริงในอีกไม่ช้า โดยการทดลองนี้ ทั้งสามร้านค้า Seven-Eleven, Lawson และ Family Mart จะทดลองใช้รถบรรทุกเพื่อขนสินค้าไปจากโกดัง กระจายไปตามร้านค้าต่าง ๆ ทั่วประเทศ เพื่อดูว่ารถบรรทุกพลังงานไฮโดรเจนนี้สามารถใช้งานได้จริงหรือไม่ มีข้อจำกัดอะไรที่ต้องแก้ไขปรับปรุงอีก อีกทั้งเพื่อเป็นการวิจัย เพื่อวางแผนในการสร้างโครงสร้างเครือข่ายการกระจายพลังงานไฮโดรเจน ซึ่งในทุกภาคส่วนจะให้ข้อมูลร่วมกัน

สาเหตุหนึ่งที่การทดลองเกิดขึ้นในภาคส่วนขนส่งนี้ เนื่องจากการใช้งานนั้นหนักกว่ารถส่วนบุคคลทั่วไปเป็นอย่างมาก และในอนาคตหลังจากที่ข้อมูลจากทั้ง 5 บริษัทนำมาถูกปรับปรุง เทคโนโลยีก็จะถูกแพร่กระจายลงมาในส่วนรถยนต์นั่งส่วนบุคคล แม้ว่าบนกระดาษ เทคโนโลยีใดจะดูดีขนาดไหน เราก็ไม่มีทางรู้ถึงประสิทธิภาพและผลลัพธ์ที่แท้จริงจนกระทั่งไอเดียบนกระดาษนั้นถูกส่งต่อไปยังยางมะตอย และการที่ Toyota/Hino จับมือกับ 7-11 Family Mart และ Lawson เพื่อหาคำตอบให้กับทางออกในอนาคตของการขนส่ง ก็เป็นเรื่องที่ดีเป็นอย่างยิ่ง และถ้าหากการทดลองนี้ประสบความสำเร็จ แน่นอนครับว่าเทคโนโลยีจะถูกแพร่กระจายไปทั่วโลกอย่างแน่นอน

อนาคตนี่เป็นสิ่งที่น่าตื่นเต้นจริง ๆ ครับ โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อมันเข้าใกล้ความเป็นจริงแล้ว