อังกฤษคุมเข้มกฎหมาย ค่ายรถต้องขายรถไฟฟ้าเพิ่ม เริ่ม 2024 แล้วตอนนี้ไทยเป็นอย่างไรบ้าง?

นโยบายของรัฐเป็นส่วนสำคัญในการสนับสนุนการใช้รถยนต์ไฟฟ้าเพื่อเป้าหมายลดการปล่อยมลพิษของแต่ละประเทศ

ในประเทศอังกฤษ ได้ประกาศอาณัติสัญญาใหม่มีใจความว่าต้องเพิ่มอัตรายอดขายของยานยนต์ที่ไม่ปล่อยมลพิษ(ZEV-Zero Emission Vehicle)ในค่าย ตั้งแต่ปี 2024 เป็นต้นไป ซึ่งสัญญาใหม่นี้เป็นส่วนหนึ่งของยุทธศาสตร์ Net Zero 

ซึ่งนโยบายนี้เริ่มจากการห้ามขายยานยนต์ใหม่ที่ปล่อยมลพิษตั้งแต่ปี 2030 แต่ยังขายรถไฮบริดในจำนวนจำกัดได้ และได้เกิดอาณัติสัญญาใหม่นี้ขึ้นมาเพื่อเพิ่มจำนวนผู้ใช้รถยนต์ไฟฟ้าให้ทันกับเป้าหมาย

อาณัติสัญญาดังกล่าวถูกอนุมัติจากการปรึกษาหารือกับสาธารณะ สัญญานี้จะช่วยให้ค่ายรถยนต์ลดอัตราการปล่อย CO2 ได้ตามเป้าหมายของรัฐบาล แต่ต้องเข้าใจกันก่อนว่ารัฐบาลจะใช้มาตรฐานของ WLTP ซึ่งดีที่สุดในขณะนี้ แต่ก็ยังไม่ตรงกับการใช้งานจริงนัก

การลงทุนสร้างความมั่นใจให้ผู้ใช้ EV 

ในยุทธศาสตร์ Net Zero รัฐบาลจะต้องสร้างความมั่นใจกับประชาชนว่าโครงข่ายของจุดชาร์จไฟจะต้อง “เชื่อถือได้ เข้าถึงได้ และตอบสนองความต้องการของผู้ขับขี่รถยนต์ทุกคน”

โดยแผนยุทธศาสตร์โครงสร้างพื้นฐานยานยนต์ไฟฟ้าจะออกมาภายในปีนี้และรัฐบาลยังสนับสนุนเงินอีกจำนวนหนึ่งเพื่อเพิ่มโครงข่ายจุดชาร์จไฟ โดยเน้นในพื้นที่อยู่อาศัยเป็นหลัก

เพราะต้องการสร้างห่วงโซ่อุปทานที่ไม่สร้างมลพิษที่สามารถ “แข่งขันได้ทั่วโลก” และเป็นแนวหน้าในเรื่องนี้

มากไปกว่านั้น ทางรัฐบาลยังต้องการเพิ่มอัตราเฉลี่ยของคนต่อรถหนึ่งคัน(Average Road Vehicle Occupancy) เพื่อลด “อุปสรรคในการแบ่งปันข้อมูล” ในแง่ที่เกี่ยวกับการเดินทาง

ห้ามขายรถปล่อยมลพิษตั้งแต่ปี 2040

จากการปรึกษาหารือกับประชาชนครั้งนั้น ในอนาคตทางรัฐบาลอังกฤษจะออกมาตรการห้ามขายยานยนต์ใหม่ที่ปล่อยมลพิษโดยสมบูรณ์ ตั้งแต่ 2040 เป็นต้นไป 

ซึ่งรวมถึงมอเตอร์ไซค์ รถประจำทางและรถส่งสินค้าอีกด้วย เช่น รัฐบาลจะให้ 1 ใน 4 ของรถยนต์ทั้งหมดมีอัตราการปล่อยมลพิษที่ต่ำภายในปี 2022 และมีอัตราการปล่อยมลพิษเป็นศูนย์ภายในปี 2027

แล้วที่ไทยเป็นอย่างไรบ้าง?

จากการประชุมของคณะกรรมการนโยบายยานยนต์ไฟฟ้าแห่งชาติ (บอร์ดอีวี) ครั้งที่ 2 ของปีนี้(2021) จะใช้แนวทางการส่งเสริมยานยนต์ไฟฟ้า(EV) ของประเทศให้สอดรับนโยบาย 30/30 โดยเป้าหมายคือ มีกำลังการผลิตรถยนต์ที่ไม่ปล่อยมลพิษ(ZEV) อย่างน้อย 30% ของการผลิตภายในปี 2030 (พ.ศ. 2573)

และยังกำหนดเป้าหมายการผลิตยานยนต์ไฟฟ้าภายในปี 2030 ยานยนต์ไฟฟ้าประเภทต่าง ๆ รวมถึงแนวทางส่งเสริม EV ให้เป็นรูปธรรม

นอกจากนั้นยังกำหนดเป้าหมายการติดตั้งสถานีชาร์จไฟฟ้าว่าภายในปี 2030 ไทยต้องมีสถานีชาร์จไฟฟ้าสำหรับรถยนต์นั่งและรถกระบะในลักษณะฟาสชาร์จ สถานีเปลี่ยนแบตเตอรี่(Battery Swapping Station) สำหรับรถจักรยานยนต์รับจ้างและส่งสินค้า Delivery พร้อมมาตรการทางภาษีและที่ไม่ใช่ภาษี

มาตรการส่งเสริมการใช้ EV จะมี 3 ระยะ

• ระยะที่ 1 (ระยะเร่งด่วน) : ปี 2021-2022(พ.ศ. 2564 - 2565) ส่งเสริมการใช้จักยานยนต์ไฟฟ้าและสร้างโครงข่ายสถานีชาร์จไฟฟ้าทั่วประเทศ
• ระยะที่ 2 : ปี 2023-2025(พ.ศ. 2566 - 2568) พัฒนาอุตสาหกรรมยานยนต์ไฟฟ้าโดยมีเป้าหมายการผลิต EV ตามที่กำหนด รวมถึงแบตเตอรี่
• ระยะที่ 3 : ปี 2026-2030(พ.ศ. 2569 – 2573) ขับเคลื่อนแผนและมาตรการให้เกิดผลเป็นรูปธรรมเพื่อให้บรรลุตามนโยบาย 30/30

เห็นได้ว่ารัฐบาลไทยก็ไม่ได้นิ่งดูดาย ทั้งการออกมาตรการระดับนโยบายเกี่ยวกับรถ EV และการลงทุนสร้างโรงงานผลิตรถยนต์ไฟฟ้า แม้จะไม่เท่ากับของอังกฤษที่มีเป้าหมายจะเป็นผู้นำของโลก แต่ถือเป็นการเริ่มต้นที่ดี 

อย่างไรก็ตามขึ้นอยู่กับการบังคับใช้กับบริษัทผลิตรถยนต์และการให้ความร่วมมือของประชาชนด้วย

อ่านเพิ่มเติม : Foxconn จับมือปตท. สร้างโรงงานผลิตรถยนต์ไฟฟ้าปีหน้า แต่คนไทยจะได้ใช้เมื่อไหร่?

อุตสาหกรรม EV เป็นเพียงส่วนหนึ่งเท่านั้น

มาตรการต่าง ๆ จะได้ผลมากหรือน้อยนั้นจะต้องขึ้นอยู่กับการเฝ้าสังเกตว่ามาตรการที่ให้ไปส่งผลต่อเป้าหมายอย่างไรอยู่เสมอ

แบบในกรณีของอังกฤษที่ได้ออกอาณัติสัญญาในลักษณะที่กล่าวไว้ข้างต้น และรวมถึงนโยบายด้านสิ่งแวดล้อมอื่น ๆ ของเมืองด้วย เช่น มาตรการด้านพลังงานทดแทน มาตรการด้านอุตสาหกรรม เป็นต้น

การลดการปล่อยมลพิษให้ถึงเป้าหมายสู่การเป็นสังคมคาร์บอนต่ำ (Low-carbon Society) อย่างที่การประชุมของบอร์ดอีวีว่าไว้ จึงประกอบด้วยปัจจัยหลายด้าน และอุตสาหกรรม EV ก็เป็นเพียงปัจจัยหนึ่งเท่านั้น

อ่านเพิ่มเติม : Foxconn เปิดตัวรถไฟฟ้าแล้ว 3 รุ่น : Model C, Model E และ Model T พร้อมเผยแผนการผลิตในไทยกับปตท.