ราคา EV อาจสูงขึ้น เพราะแร่ทำแบตเตอรี่มีต้นทุนแพงจัด แผนล้มรถสันดาปจะล่าช้าไปอีก

ราคาแร่ที่ใช้ทำแบตเตอรี่รถยนต์ไฟฟ้ากำลังพุ่งสูงขึ้นพร้อมกัน มาดูสารพัดวิธีแก้ปัญหา ทั้งการหาแร่ใหม่ รีไซเคิลแร่เก่า แต่ยังทำให้ต้นทุนของ EV สูงกว่ารถยนต์ที่ใช้น้ำมันอยู่ดี 

• เผยราคาขึ้นภายใน 2 ปี
• ซัพพลายเออร์ฉีกสัญญาตรึงราคา
• ความต้องการเพิ่มเกินเหมืองแร่
• แร่ลิเธียมกระทบหนักสุด
• Tesla กังวลเรื่องนิกเกิล
• การรีไซเคิลช่วยบรรเทา
• การหาแร่อื่นแทน
• Solid-State ยิ่งทำให้แร่ขาดแคลน
• ยิ่งเพิ่มเหมือง ยิ่งสร้างมลพิษ

เผยราคาขึ้นภายใน 2 ปี

ราคารถยนต์ไฟฟ้าในอดีตจนถึงปัจจุบัน เป็นที่จดจำว่ามีค่าตัวถูกลง และสมรรถนะดีขึ้นเรื่อย ๆ แต่ในอนาคตอาจจะไม่ใช่อย่างที่คิดอีกต่อไป เพราะตอนนี้ ราคาส่วนผสมหลักในแบตเตอรี่พุ่งสูงขึ้น เช่น โคบอลต์เกรดแบตเตอรี่เพิ่มขึ้น 119%  นิกเกิลซัลเฟตเพิ่มขึ้น 55% และที่สำคัญคือลิเธียมคาร์บอเนตเพิ่มขึ้น 569% นับจากตั้งแต่วันที่ 1 มกราคม 2020 ถึงกลางเดือนมกราคม 2022 หรือภายใน 2 ปีที่ผ่านมานี้เอง

ซัพพลายเออร์ฉีกสัญญาตรึงราคา

Caspar Rawles หัวหน้าเจ้าหน้าที่ข้อมูลของ Benchmark Mineral Intelligence กล่าวว่า "สิ่งที่เกิดขึ้นในซัพพลายเออร์ ทำให้เกิดข้อสงสัยเกี่ยวกับความคุ้มค่าของราคาต่อพลังงาน 100 กิโลวัตต์ชั่วโมง" เขายังเสริมด้วยว่า “ผู้ผลิตแบตเตอรี่บางรายที่เคยเสนอสัญญารับซื้อแร่ แบบประกันราคาคงที่ในระยะยาวมาก่อนหน้านี้ ปัจจุบันได้เปลี่ยนไปใช้สัญญาซื้อขายแบบราคาผันแปร ทำให้ต้นทุนบางส่วนของราคาแร่ที่สูงขึ้นไป ถูกผลักภาระให้กับลูกค้า”

ความต้องการเกินกว่าเหมืองแร่

การที่ผู้ผลิตรถยนต์รายใหญ่ของสหรัฐและยุโรปส่วนใหญ่เปลี่ยนโฟกัสไปที่รถยนต์ไฟฟ้าในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา ส่งผลให้อุปสงค์พุ่งสูงขึ้นอย่างรวดเร็วแซงหน้าอุปทาน อีกทั้งประเทศจีนซึ่งครองซัพพลายเชนแบตเตอรี่และมีตลาด EV ที่ใหญ่ที่สุดในโลก ก็มีการผลิตรถยนต์ไฟฟ้าเพิ่มขึ้นเช่นกัน ทำให้เหมืองแร่ส่งวัตถุดิบไม่พอ เนื่องจากโดยปกติแล้วจะใช้เวลาเจ็ดถึง 10 ปีในการเปิดเหมืองใหม่ ดังนั้นวัสดุแบตเตอรี่จำนวนมากอาจขาดตลาดนานหลายปี

แร่ลิเธียมกระทบหนักสุด

Benchmark Mineral Intelligence ยังคาดการณ์ตลาดลิเธียมว่าจะขาดแคลนหนักสุดเป็นประวัติการณ์ในปี 2022 ท่ามกลางความต้องการที่เพิ่มขึ้น ปัญหาด้านแรงงาน และการหยุดชะงักของ Covid-19 ตามเกณฑ์มาตรฐาน โดยปิดปลายปีที่แล้วด้วยราคา 41,000 ดอลล่าร์/ตัน เพิ่มขึ้น 5 เท่าจากช่วงปีเดียวกัน

Tesla กังวลเรื่องนิกเกิล

แร่นิกเกิลปัจจุบันมีราคาปิดปลายปี 2021 อยู่ที่ 20,000 ดอลล่าร์/ตัน เพิ่มขึ้น 15% จากช่วงเดียวกันของปีก่อน ทำให้ Elon Musk ประธานบริหารของ Tesla (เทสล่า) กล่าวไว้เมื่อปีที่แล้วว่า หนึ่งในความกังวลด้านวัตถุดิบที่ใหญ่ที่สุดของเขาคือนิกเกิล “ดังนั้น หวังว่าข้อความนี้จะถูกส่งไปยังบริษัทเหมืองแร่ทุกแห่ง” โดยปัจจุบันนี้ เทสลามีสัญญารับนิกเกิลจาก BHP Group Ltd. ซึ่งเป็นบริษัทขุดแร่ที่ใหญ่ที่สุดในโลก(ตามมูลค่าตลาด) 

อ่านเพิ่มเติม : ข่าวร้ายคนรักรถยนต์ไฟฟ้า เผยต้นทุนลิเธียมพุ่งกระฉูด ต้นเหตุจากเมืองจีน?

การรีไซเคิลช่วยบรรเทา

ปัจจัยบางอย่างสามารถบรรเทาวิกฤติอุปสงค์ได้ บริษัทเหมืองแร่สามารถขยายการดำเนินงานในปัจจุบันได้เร็วกว่าที่จะเปิดตัวโครงการใหม่ การรีไซเคิลแบตเตอรี่เป็นธุรกิจที่กำลังเติบโต โดยเป็นการจัดหาแหล่งจ่ายที่เพิ่มขึ้น และเคมีของแบตเตอรี่แบบใหม่สามารถชดเชยความต้องการใช้วัสดุโคบอลต์และนิกเกิล

การใช้แร่อื่นแทน

แบตเตอรี่ใช้ธาตุเหล็กที่มีราคาถูกและมีปริมาณมากขึ้น แทนที่จะใช้โลหะที่มีราคาแพงกว่า เช่น นิกเกิลและโคบอลต์ แต่มีข้อเสียของเทคโนโลยีคือ ระยะทางการขับขี่ที่สั้นกว่าแบตเตอรี่ลิเธียมไอออนมาตรฐาน อีกวิธีแก้ปัญหาผลกระทบของลิเธียมคือ การใช้แร่อิเล็กโทรไลต์ทางเลือก โดยบริษัท Contemporary Amperex Technology Co. หรือ CATL ของจีน ผู้ผลิตแบตเตอรี่รถยนต์ไฟฟ้ารายใหญ่ที่สุดของโลกและซัพพลายเออร์ของเทสลา เมื่อปีที่แล้วได้เปิดตัวแบตเตอรี่โซเดียม-ไอออน ซึ่งช่วยลดปริมาณลิเธียมที่จำเป็นในเซลล์ ในขณะที่เทคโนโลยีนี้ยังคงเป็นการทดลอง CATL คาดว่าแบตเตอรี่จะเสร็จภายในปี 2023

อ่านเพิ่มเติม : Toyota ยิ้มร่า! เมื่อยุโรปยอมรับรถไฮบริดมีความสำคัญเทียบเท่ารถไฟฟ้า

Solid-State ยิ่งทำให้แร่ขาดแคลน

ผู้ผลิตรถยนต์ EV ในประเทศจีนได้เริ่มขึ้นราคาแล้ว โดยแบรนด์ BYD ได้ขึ้นราคาในบางรุ่นมากกว่าคันละ 1,000 ดอลลาร์ ส่วนผู้ผลิตแบตเตอร์รี่รายหนึ่งของญี่ปุ่นคาดการณ์ว่า เมื่อการมาถึงของเทคโนโลยี Solid-State จะทำให้ความต้องการแร่ลิเธียมมีมากขึ้นไปอีกจนเกินคาดการณ์ และแน่นอนว่า จะยิ่งทำให้ราคารถพุ่งไปอีกในอนาคต

ยิ่งเพิ่มเหมือง ยิ่งสร้างมลพิษ

หลายคนคิดว่า ถ้าความต้องการมีมาก และราคาแร่สูง ก็น่าจะเป็นสิ่งจูงใจให้มีการเปิดเหมืองมากขึ้น แต่โครงการเหมืองใหม่มักเผชิญกับการประท้วงจากชุมชนใกล้เคียงอยู่ เพราะว่าเหมืองแร่นั้นสร้างมลพิษมาก จากกิจกรรมการสกัดแร่นั้น สร้างมลภาวะทางน้ำ ทางดิน และทางอากาศไปพร้อมกันอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ ดังนั้นจึงไม่แปลกที่โครงการเหมืองจึงไม่สามารถขยายการขุดเจาะใหญ่โตไปมากกว่านี้

อนาคตรถยนต์ไฟฟ้านั้นต้องมาแน่ แต่อาจจะไม่ได้ออกมาวิ่งมากมายตามจำนวนที่ตั้งเป้าหมายกันไว้ รวมถึงอาจจะไม่ได้มีราคาเอื้อมถึงได้อย่างที่เคยเข้าใจมาในอดีตอีกแล้ว ทิศทางราคาแร่กำลังจะเปลี่ยนอีกครั้ง และนี่เป็นตัวการใหญ่ที่ขัดขวางแผนการล้มล้างรถสันดาปใช้น้ำมัน อย่างที่แฟนเดนตาย EV หวังไว้

อ่านเพิ่มเติม : 2022 MG ZS EV เปิดตัวแล้ว แบตใหญ่วิ่งไกล 440 กม. คาดเข้าไทยปลายปีนี้ ราคา 1.1 ล้านบาท