เชื่อว่าหลายคนเมื่อเจอกับรถบรรทุกขนาดใหญ่ อาจต้องมีสงสัยกันบ้างว่าเวลาขึ้นลงเขา หรือจะชะลอความเร็วนั้นเขาทำกันได้อย่างไร

เพราะจริง ๆ แล้วนั้นในรถบรรทุกใหญ่ที่ใช้เครื่องยนต์ดีเซลนั้น เขาไม่สามารถทำ Engine Brake ได้ จึงต้องพึ่ง Exhaust Brake หรือเบรคไอเสียกันแทน แล้วมันคืออะไรนะ? เรามาเล่าให้ฟัง

ทำไมเครื่องดีเซลไม่มีเอนจิ้นเบรค?

ก่อนอื่นต้องบอกว่า ที่ไม่มีเอนจิ้นเบรคนั้นจะเป็นรถกระบะขนาดใหญ่ท่านั้นอย่างเช่นใน Isuzu Euro 3 

เนื่องจากเครื่องยนต์ดีเซลขนาดใหญ่ไม่มีวาล์วปีกผีเสื้อเหมือนเครื่องเบนซิน จึงไม่มีการควบคุมปริมาณอากาศที่ไหลเข้าเครื่องยนต์และเข้ากระบอกสูบ 

ดังนั้นอากาศจะไหลเข้าตลอดเวลา โดยความเร็วของเครื่องยนต์จะถูกควบคุมด้วยการฉีดน้ำมันเพียงเท่านั้น จึงจ้องมีเบรกไอเสียมาช่วย

เบรกไอเสียคืออะไร

ซึ่งเบรกไอเสีย มีหลักการทำงานคือระบบเบรคที่ใช้การปิดกั้นการปล่อยไอเสียบางส่วนไม่ให้ออกจากกระบอกสูบ 

ส่งผลให้เกิดแรงดันขึ้นต้านการเคลื่อนที่ของลูกสูบ ทำให้เครื่องยนต์เกิดการหน่วง หมุนช้าลงเนื่องจากไอเสียถูกอั้นเอาไว้ ความเร็วของรถก็ลดลงไปด้วย

อ่านเพิ่มเติม ทำไมกระจังหน้า Volvo ต้องมีแถบเฉียงพาดโลโก้

แต่เบรคไอเสียจะไม่สามารถปิดกั้นการปล่อยไอเสียได้ทั้งหมด เนื่องจากความดันจะสูงเกินไปจนสร้างความเสียหายให้กับระบบท่อไอเสียหรือเครื่องยนต์ได้

มีประโยชน์คือช่วยลดภาระของเบรคปกติในรถบรรทุก ป้องกันเบรคไหม้เมื่อต้องบรรทุกหนัก หรือลากจูงระหว่างลงเขา 

ส่วน Engine brake หรือเบรกเครื่องยนต์ คือการผ่อนคันเร่งให้เครื่องยนต์หมุนช้าลงเพื่อสร้างแรงหน่วง หรือใช้วิธีเปลี่ยนเป็นเกียร์ต่ำลง เพื่อให้เกิดแรงหน่วงจากเกียร์ไปยังระบบขับเคลื่อน ทำให้ความเร็วของรถยนต์ลดลง

ยังมี Compression release engine brake ด้วยนะ

นอกจากเบรคไอเสียแล้ว เครื่องดีเซลก็ยังมีระบบ compression release engine brake หรือที่เรียกันว่า Jake brake ในการช่วยเบรคจากเครื่องยนต์

Jake brake ถือเป็น engine brake ของเครื่องดีเซลก็ว่าได้ แต่จะแตกต่างกับเบรคไอเสีย เพราะจะทำการเปิดวาล์วไอเสียเมื่ออยู่ในจังหวะอัดในขณะที่ลูกสูบขึ้นไปสุด ส่งผลให้แรงดันจากการอัดลูบสูบในจังหวะอัดนั้นระบายออกทางวาว์ลไอเสียถือเป็นการระบายแรงดันในห้องเผาไหม้ผลก็คือลูกสูบก็เคลื่อนที่ช้าลง เครื่องยนต์จึงหมุนช้าลง ถือเป็นการเบรคโดยเครื่องยนต์